قانون- پرويز کرمي-دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش بنیان
معمولا پدر و مادرها متوجه رشد بچه‌هايشان نيستند. حواسشان هست که بچه‌ها دارند قد مي‌کشند و بزرگ مي‌شوند، اما اين قد کشيدن و بزرگ شدن را نمي‌بينند؛ مي‌بينند اما متوجهش نيستند. نه متوجه تغييرات خود هستند و نه متوجه تغييرات فرزندان خود. اين تغييرات براي کسي محسوس است که مدتي به سفر رود و ديدارش به تعويق افتد. تغييرات شهر را شهروندانش کمتر مي‌فهمند. چون هر روز چشم بر اين شهر باز مي‌کنيم، متوجه تغييراتش نيستيم. تغييرات را مسافريني مي‌فهمند که بعد از مدت‌ها دوري، وارد شهر مي‌شوند و مي‌بينند که ديگر هيچ چيزي مثل سابق نيست. عکس‌هاي تهران بيست سال پيش را بگذاريد کنار عکس‌هاي امروز تا ببينيد اين شهر جلوي چشممان چه تغييري کرده و نفهميده‌ايم؛ ماشين‌ها، خيابان‌ها، عادت‌هاي شهروندي... بيست سال پيش برايمان متصور نبود که روزي تهران و شهروندانش تا اين حد «ديجيتالي» شوند. حالا دولت الکترونيک سر کار است و اغلب مردم با کارت‌هاي اعتباري و شبکه‌هاي مجازي امورشان را رتق و فتق مي‌کنند. بيست سال پيش، پيشگويي اگر پيش‌بيني مي‌کرد که عنقريب مردم رفتارشان تغيير مي‌کند و حتي «مجازي» از سوپرمارکت سر کوچه‌شان خريد مي‌کنند، باور نمي‌کرديم. برايمان متصور نبود که با يک اپليکيشن تاکسي بگيريم،
با يک اپليکيشن ديگر اسباب و اثاثيه زندگي‌مان را عوض کنيم و با يک اپليکيشن ديگر از همه جاي دنيا باخبر شويم. اگر يکي مي‌گفت به‌زودي هر شهروند يک رسانه مي‌شود و خودش به‌تنهايي پيام به دنيا مخابره مي‌کند، به حساب مبالغه مي‌گذاشتيم. اما نگاهي به دور و برتان بيندازيد تا ببينيد مبالغه‌اي در کار نيست.
بگذاريد کمي به عقب برگرديم. زمان ملي شدن صنعت نفت در مجلس شورا خيلي از وابستگان به انگليس مي‌گفتند مگر مي‌شود انگليسي‌ها را بيرون کنيم و کار را به دست ايراني‌هاي نابلد بسپريم؟ مي‌گفتند صنعت نفت مگر آفتابه لگن است که بدهيم به دست ايراني جماعت؟ اين حرف را حتي طرفداران ملي شدن صنعت نفت هم با ترس و دلهره مي‌شنيدند. اما تجربه ثابت کرد که متخصصان ايراني نه‌تنها مشکلي در روند توليد نفت پيش نياوردند، بلکه خيلي هم خوب‌تر و بهتر از همتاهاي انگليسي صنعت نفت را اداره کردند. شبيه اين اتفاق در زمان و عرصه‌هايي مانند انقلاب اسلامي و دفاع مقدس هم افتاده است. اصلا چرا راه دور برويم؟ همين چند سال پيش که معاونت علمي و فناوري پيرو تأکيد و نظر رهبر فرزانه انقلاب از اقتصاد دانش‌بنيان و زيست‌بوم کارآفريني، علم و فناوري گفت و اقداماتي را ذيل اقتصاد مقاومتي شروع کرد، خيلي‌ها گمان مي‌کردند که يک کار تبليغاتي و زودگذر است و اين‌ها را مي‌گويند که جوانان را به آينده خوش‌بين کنند.
کاري به مخالفان نداريم و حرف آن‌ها را که دائما ايران و ايراني را تحقير مي‌کنند، تکرار نمي‌کنيم، بلکه داريم به حرف دوستان و همراهاني اشاره مي‌کنيم که حرف‌هاي مسئولين کشور را مجامله مي‌پنداشتند و به «آرزو» شبيه مي‌دانستند. اما هنوز از آن حرف‌ها چيزي نگذشته، ما به جايي در رتبه و جايگاه علم و فناوري رسيده‌ايم که در رتبه‌هاي تک رقمي و زير ده در جهان و منطقه در اکثر علوم و فناوري هاي روز هستيم. در حوزه اقتصاد دانش‌بنيان سه هزار شرکت دانش‌بنيان داريم. حدود شش هزار شرکت هم در نوبت بررسي هستند و در حوزه دانش‌بنيان درآمد سي هزار ميليارد توماني عايد کشور شده و... درست جلوي چشممان، سريع و پرشتاب، مراکز روزآمد علم و فناوري متولد شدند و رشد کردند، عناصر مختلف زيست‌بوم فناوري مانند مراکز نوآوري، مراکز رشد و شتاب‌دهنده‌ها شکل گرفتند، شرکت‌هاي نوپا و استارت‌آپ‌هاي گوناگون کليد خوردند و... اين تغييرات شگرف را شايد کساني که از بيرون نگاه مي‌کنند، بهتر دريابند.
بر اساس گزارش مرور سياست‌هاي علم، فناوري و نوآوري ايران که در سال 2016 از سوي سازمان کنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل (آنکتاد) منتشر شد ايران در دهه‌هاي اخير در موج‌هاي توسعه نظام آموزش عالي و توسعه زيرساخت‌هاي لازم براي توسعه علم، فناوري و نوآوري به خوبي عمل کرده است و در حال حاضر وارد موج سوم که توسعه اکوسيستم نوآوري از طريق ايجاد قابليت‌هاي لازم براي نوآوري و بهره‌برداري اقتصادي از ظرفيت‌هاي دانش‌بنيان است قرار دارد. اما کافي است ما هم خوب به دور و برمان نگاه کنيم تا اين شور و شوق علمي و فناوري را در جوانان متخصص و تحصيلکرده و متعهد کشورمان ببينيم. خود همين «نشاط و رشد علمي» چيز ارزشمندي است که بايد مراقبش باشيم تا از تب و تاب نيفتند. ما چون همراه اين تغييرات، خودمان هم ذره ذره تغيير کرده‌ايم، خيلي برايمان محسوس نيست که چه اتفاقي افتاده، اما اتفاقا آن‌ها که از بيرون رصد مي‌کنند، بهتر مي‌توانند گواهي بدهند که چه اتفاقي در مملکت افتاده و در کمتر از يک دهه توانستيم در مقوله زيست‌بوم علم و فناوري از تئوري بگذريم و به اقدام و عمل برسيم.
امروز خدا را شکر حال و روز دانشمندان جوان خيلي بهتر از گذشته است. البته تا وضعيت مطلوب فاصله‌اي قابل اعتنا دارند، اما روند کلي کشور به سمتي است که روز به روز علم و فناوري رونق بگيرد. تاکيدات مکرر، پيگيري‌ها و حمايت‌هاي بي‌نظير رهبر فرزانه انقلاب، اهتمام رئيس‌جمهور و بدنه دولت، به خصوص نهادهاي مرتبط با علم و فناوري به سمتي است که مي‌توان رونق روزافزون بازار دانش‌بنيان را پيش‌بيني کرد. البته انصاف بايد داد که زحمت اصلي روي دوش جوانان خوش‌فکر و هوشيار ايران اسلامي است که قدر فرصت‌ها را مي‌دانند و حتي تهديدهاي سياسي و اقتصادي - نظير تحريم‌ها - را به فرصت «رشد و پيشرفت» بدل مي کنند. ما هم بايد قدردان همت و تلاش جوانانمان باشيم که سخت مشغول نوآوري و تلاشند و باعث چنين تغييرات شگرفي شده‌اند و حالا هر کس که بعد از سال‌ها به آغوش مام ميهن برگردد و پا بر خاک گهربار اين ملک بگذارد، براي درک تغييرات کافي نيست که در خيابان‌ها بچرخد و ساختمان‌ها را ببيند، بلکه بايد به شرکت‌هاي دانش‌بنيان، به مراکز علمي و پارک‌هاي علم و فناوري به شور و شوق نسل جوان و به فهم جديد مردم نظر کند تا بفهمد ايران امروز چه فرقي با قبل دارد. بر همين منهاج است که مي‌شود به آينده خوش‌بين بود و روزگاري نوين را پيش‌بيني کرد.