زباله را در دنيا به طلاي كثيف مي‌شناسند اما در ايران زباله همان زباله است. درحال حاضر پسماند به يك معضل بحراني تبديل شده كه از يك سو، خزانه شهرداري‌هاي درمانده از حل آن را خالي مي‌كند و از سوي ديگر تيشه به ريشه محيط زيست كشور مي‌زند. روزانه هشت هزار تن زباله خانگي و 50 هزار تن زباله و نخاله ساختماني در كلانشهر تهران توليد مي‌شود. تنها درصد ناچيزي از اين زباله‌ها مديريت مي‌شوند و درصد بالايي از آن توسط متولي آن، كه شهرداري است در دشت، بيابان و كوه‌هاي اطراف تهران رها مي‌شوند. با محمدحسين بازگير، رييس اداره محيط زيست تهران درباره نحوه مديريت پسماند در اين شهر به گفت‌وگوي كوتاهي پرداخته‌ايم كه در ادامه مي‌خوانيد.
طبق قانون، شركت‌هاي مخصوصي وظيفه امحاي پسماندهاي ويژه را برعهده دارند؛پسماندهاي ويژه‌اي كه در زباله‌هاي خانگي تهران قرار دارند،چگونه امحا مي‌شوند؟
پسماند ويژه در زباله خانگي شامل باطري‌‌هاي فرسوده، لامپ‌هاي فلورسنت، وسايل الكترونيكي، داروها و ... مي‌شوند. پسماندهاي ويژه قدرت اشتعال، راديواكتيويته، سمي وخورنده دارند. شهرداري، يك محلي را در مركز دفن براي نگهداري پسماندهاي ويژه درنظر گرفته است اما ساز و كار جمع‌آوري آن‌ها ناقص است و هيچ‌گونه اطلاع‌رساني درباره مكان‌هاي جمع‌آوري پسماندهاي ويژه انجام نشده است. اشكالي جدي در مديريت پسماند ويژه شهرداري تهران وجود دارد. اما وضعيت در مديريت پسماند ويژه صنايع، شرايط مطلوب‌تري نسبت به شهرداري تهران دارد. آن‌ها امحاي پسماند ويژه را توسط پيمانكاران صلاحيت‌دار انجام مي‌دهند.
مديريت پسماندهاي خانگي در شهر تهران را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
براساس قانون مصوب سال 83 مجلس شوراي اسلامي، مديريت پسماندها در داخل شهرها برعهده شهرداري‌هاست. طبق قانون، مديريت اجرايي پسماندها يك شرايط ويژه دارد. مرحله اول بايد به مردم براي توليد زباله كمتر آموزش داده شود. پس از آن در مرحله دوم بايد تفكيك زباله از مبدا آموزش داده شود ودر مرحله بعدي بايد شرايطي در شهر براي نگهداري موقت پسماند و انقال آن به‌صورت مكانيزه به محل اصلي وجود داشته باشد. در مقصد نيز زباله‌ها بازيافت مي‌شوند و طبق قانون بايد استهسال انرژي از باقي مانده ها نيز انجام شود. دستگاه زباله‌سوز استاندار، يكي از اين روش‌هاست. در دنيا، دفن زباله معناي ديگري دارد حتي از خاكستر جامانده از زباله‌سوزها نيز در تهيه بتن استفاده مي‌كنند.
دركشور ما براساس آيين‌نامه اجرايي قانون مديريت پسماند بايد تا پايان سال 92 تفكيك زباله از مبدا به‌صورت صددرصد در شهرهاي بالاي 200 هزار نفر انجام شود.
آيا تاكنون سازمان محيط زيست نسبت به بحران مديريت پسماند در شهرداري تهران اعتراض كرده است؟
بارها به شهرداري تذكر داده‌ايم. به كارگروه مديريت پسماند اين مساله را گوشزد و تذكر داده‌ايم. آن‌ها نيز اعلام كرده‌اند كه درحال رفع مشكلات هستند. يك‌سري اقدامات انجام شده اما هنوز خيلي مانده كه به يك مديريت پسماند واقعي برسيم.
پسماندهاي تهران به چه روش‌هايي امحا مي‌شوند؟
كارخانه زباله‌سوز 200 تني در آرادكوه احداث شد. يك سيستم هاضم در گود آبعلي با ظرفيت 300 تن نيز راه‌اندازي شد كه متاسفانه به‌دليل نواقص و مشكلاتي تنها چند ماه فعاليت كرد و بعد از آن تعطيل شد.درحال حاضر تنها 200 تن از 8 هزار تن زباله تهران كاملا امحا مي‌شود و هنوز حجم بزرگي از زباله‌هاي تهران باقي است. همچنين در بخش تفكيك زباله از مبدا، تنها پنج درصد تفكيك انجام مي‌شودكه اين كار توسط زباله‌گردها به‌صورت غيربهداشتي انجام مي‌شود وجنس زباله‌هاي تهران به‌گونه‌اي است كه 70 درصد آن قابليت بازيافت دارند.
چه اتفاقي براي 50 هزار تن نخاله ساختماني رخ مي‌دهد؟
بين 10 تا 20 درصد آن بازيافت مي‌شود مابقي آن در گود آبعلي تلنبار مي‌شود. مصالح ساختماني را از منابع طبيعي مي‌گيريم؛ هنگامي‌كه آن‌ها را بازيافت نمي‌كنيم علاوه‌بر اينكه محيط زيست را با اين نخاله‌ها آلوده كرده‌ايم، موجب تخريب كوه‌ها و رودخانه‌هاي بيشتري مي‌شويم.