قانون- تیم‌ملی فوتبال ایران در حالی در یک دیدار دوستانه به مصاف مونته‌نگرو رفت كه انتظار مي‌رفت اين مسابقه از شبكه سه يا شبكه ورزش صدا و سيما پخش شود. پيش از آغاز اين ديدار هنوز به طور قطعي مشخص نبود كه اين ديدار پخش زنده خواهد داشت يا خير؟ تنها گمانه‌زني‌هايي در اين رابطه بود كه به احتمال زياد اين مسابقه پخش نخواهد شد؛ آن نيز در شرايطي كه شبکه TVCG1 كه شبكه رسمی کشور مونته‌نگرو است، اين مسابقه را به طور مستقيم پخش كرد. در نهايت این بازی روی آنتن شبکه سه و شبكه ورزش نرفت تا فوتبال دوستان از تماشاي ديدار تيم ملي كشورشان مقابل مونته‌نگرو محروم شوند و به جاي تماشاي مسابقه فوتبال تيم ملي، شاهد پخش مسابقات موتوجی‌چی از شبكه ورزش صدا و سيما باشند! داستان مشكلات پخش زنده مسابقات فوتبال، ماجرايي كسل‌كننده و كشدار است كه مدت‌هاست صداوسيماي ما با آن دست‌وپنجه نرم مي‌كند و كمتر پيش آمده كه كسي از مسئولان صدا و سيما در اين رابطه پاسخ كامل و جامعي ارائه كرده و دلايل اصلي عدم پخش برخي مسابقات فوتبال را مطرح كند.
پاسخگويي به شيوه مسئولان!
اين‌بار و در راستاي عدم پخش ديدار دو تيم ايران و مونته‌نگرو، سراغ مسئولان شبكه سه و شبكه ورزش رفتيم تا درباره چرايي اين موضوع با آن‌ها گفت‌وگو كنيم. حسين ذكايي، عضو شوراي سياست‌گذاري صدا و سيما، حاضر به پاسخگويي درباره اين موضوع كه به چه دليلي مسابقه دو تيم ايران و مونته‌نگرو پخش نشده است، نشد و عنوان كرد كه گروه ورزش شبكه سه بايد پاسخگوي اين موضوع باشد. مهدي هاشمي، تهيه كننده برنامه‌هاي فوتبالي شبكه سه در اين باره به «قانون» گفت: « موضوع پخش زنده ديدار دو تيم ايران و مونته‌نگرو بايد در قراردادي كه پيش از ديدار دو تيم بسته شده بود، ذكر مي‌شد. از طرفي اين مسابقه از هيچ شبكه‌اي پخش نشده است». هاشمي در حالي اين ادعا را مطرح كرد كه اين ديدار از شبكه مونته‌نگرو پخش شده بود! حسن خلج اسعدي، مسئول پخش شبكه ورزش اما از تلاش اين شبكه براي پخش اين مسابقه سخن به ميان آورد: «خط مبدا را براي پخش اين ديدار نداشتيم. هرچند تلاش‌مان را كرديم اما در نهايت موفق به پخش اين ديدار نشديم. لينك پخش زنده‌اي كه در شبكه‌هاي مجازي دست به دست مي‌شد نيز ضعيف و محلي بود».
تماشاي فوتبال، يك نياز اساسي
سال‌هاست كه فوتبال و تماشاي آن به يكي از مهم‌ترين سرگرمي‌هاي مردم در سراسر جهان تبديل شده است و اين روزها فوتبال ديدن يك نياز اساسي بين بسياري از خانواده‌هاست. با اين حال و در شرايطي كه مردم ايران در جمع علاقه‌مندان اساسي فوتبال قرار دارند، اما كارشكني‌هاي صدا و سيما در پخش مسابقات فوتبال چند سال است كه به يك سريال تكراري و بي‌پايان تبديل شده است و بارها پيش آمده كه داغ تماشاي خيلي از مسابقات را به دل فوتبال‌دوستان گذاشته است. دو شب قبل و پخش نشدن بازي ايران و مونته‌نگرو، نمونه عيني اين كارشكني‌ها بود. در کشورهایی که در فوتبال جهان پیشرو هستند، حق پخش تلویزیونی از اصلی‌ترین منابع فدراسیون ها و باشگاه‌ها محسوب می‌شود. در واقع محصول ورزشی که همان مسابقه در یک لیگ یا رقابت چندجانبه است، پایه و اساس نمایش تلویزیونی در كشورهايي نظير انگلستان، ايتاليا، آلمان و ... است. فوتبال در کشورهای پیشرفته یک محرک کلیدی برای بینندگان تلویزیونی است و تلویزیون در سوی دیگر، عامل کلیدی درآمدزايي در فوتبال است؛موضوعي كه در ايران هرگز به شكل حرفه‌اي پيش نرفته است.
چالش چند ساله صداوسيما و فدراسيون
موضوع حق پخش تلويزيوني مسابقات داخلي فوتبال ايران، زماني نزديك به دو فصل قبل با مشكلات اساسي مواجه شد و فدراسيون فوتبال و سازمان صدا و سيما را وارد چالشي جدي كرد. تنش‌ها بین دو طرف ماجرا تا جايي ادامه پيدا كرد كه کار به جنگ لفظی مدیران هر دو نهادنيز رسید و تا جایی پیش رفت که در هفته‌های پایانی دو فصل قبل، فدراسیون تهدید خود مبنی بر راه ندادن دوربین‌های تلویزیونی به ورزشگاه‌ها را عملی کرد اما در نهایت با فشار از سوی مقامات بالا، فدراسیون چاره‌ای جز تسلیم نداشت. ماجرا اما به این شکل بود که فدراسیون فوتبال ،ابتدا خواستار دریافت حداقل 160 میلیارد تومان پول بابت حق پخش تلویزیونی لیگ برتر فوتبال شد.این رقم در ادامه کاهش پیدا کرد تا اینکه فدراسیون در نهایت به 60 میلیارد تومان راضی شد. با این حال این پایان کار نبود و صداوسیما حاضر نشد آن را پرداخت کند و فدراسیون فوتبال در نهایت باز هم کوتاه آمد و به رقم 23 میلیارد تومان راضی شد. با توافق بر این رقم، مسابقات لیگ چهاردهم فوتبال ایران پخش زنده شد و همگان فکر کردند که موضوع به اتمام رسیده است، اما در پايان مشخص شد تلویزیونی‌ها حاضر به دادن هیچ پولی نیستند. امسال و در شانزدهمین سال از تولد لیگ برتر فوتبال ایران، بازهم شاهد این موضوع بوديم که داستان حق پخش به طور واقعی رعایت نشد و باشگاه‌هایی که فقط نام حرفهای را یدک می‌کشند، همچنان برای گرفتن حق خود با مشکل روبه‌رو بودند. در مجموع همه اهالي ورزش خيلي زود به اين نتيجه رسيدند كه زور فدراسيون هرگز به صداوسيما نمي‌رسد و فدراسيون راهي جز تسليم شدن ندارد.
موازي‌كاري ِ بي‌اساس
پخش زنده مسابقات تيم ملي واليبال ايران در ليگ جهاني نيز ماجراي عجيب و غريبي دارد. در شرايطي كه شبكه ورزش صداوسيما از ابتدا و پيش از آغاز مسابقات ليگ جهاني 2017 عنوان كرد كه تصميم به پخش زنده اين رقابت‌ها دارد، شبكه سه نيز تصميم گرفت مسابقات ايران در اين رقابت‌ها را پخش كند؛ البته نصفه و نيمه! ماجرا از اين قرار بود كه مسابقات تيم ملي واليبال تا زماني از شبكه سه پخش مي‌شد كه سريال ماه رمضان آغاز نشده بود و به محض آغاز اين سريال، ادامه پخش مسابقات به شبكه ورزش پاس داده مي‌شد تا سريالي كه دليل اهميت پخش آن به دلايلي نا معلوم زياد بود، روي آنتن شبكه سه برود. سوال اساسي كه در اينجا مطرح مي‌شود اين است كه وقتي يك مسابقه واليبال به طور كامل از شبكه ديگري در حال پخش است، بر اساس چه منطقي به طور موازي روي آنتن شبكه سه مي‌رود و از قضا در ميانه قطع مي‌شود؟ صحبت‌ها و آيتم‌هاي تبليغاتي كه بين ست‌هاي مسابقات واليبال ايران در بازي‌هاي هفته نخست از سوي مجريان شبكه سه پخش شد، اين شايبه را ايجاد كرد كه شايد اين شبكه بيشتر به دنبال آنتني براي تبليغ و معرفي يك سامانه پيامكي بوده تا پخش مسابقه واليبال! آن نيز سامانه‌اي كه اين روزها حرف و حديث‌هاي فراواني در جامعه ورزشي ايجاد كرده است.