همزمان با پایان هر جنگی، کشور های ذینفع می كوشند تا دوران پساجنگ را مدیریت کنند. شوروی و آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم چنین کردند و قبل از آنها، فرانسه و انگلستان در جنگ اول همين مسير را رفتند. اکنون در خاورمیانه جنگ رو به پايان است. بازمانده های داعش از دیر الزور و دیگر پایگاه های انگشت شمار خود بیرون رانده شده و میخهای واپسین بر تابوت آنها کوبیده می شود.
در این ایام، عربستان و اسراییل، نسبت به اختلافات بنیادین بین خود بی تفاوت شده اند و برای خاورمیانه بعد از داعش نقشه میکشند. چندی پیش هنری کیسینجر توصیه کرده بود که اجازه ندهید داعش از بین برود، چون نفوذ منطقه ای ایران به طور بیسابقه ای افزایش خواهد یافت. تحلیل این پیرمرد سیاس، بهره ای از حقیقت دارد؛جمهوری اسلامی ایران به حد بالایی از نفوذ در یمن، لبنان، عراق، بحرین و سوریه دست یافته است. مبدا بروز این مهم را باید به مدد مذهب شیعه و کمک های ایران دانست، اما مهار داعش نيز از سوي ديگر باعث تقویت و تحکیم نقش منطقه ای ایران شد. امروزه و بعد از به قله اقتدار رسيدن جمهوري اسلامي در منطقه، دشمنان ایران حسرت روز هایی را میخورند که آمریکا میتوانست با حمله به سوریه اسد را ساقط کند؛ آنها روی داعش حساب زیادی باز کردند و انتظار چنین هزیمتی را نداشتند.
تراژدي خاورمیانه
به نظر، در این برهه حساس از تاریخ خاورمیانه، اسراییل و عربستان، یا باید دست روی دست بگذارند و شاهد قدرت گیری روز افزون ایران باشند، یا تدبیری برای کنترل اوضاع بیندیشند كه البته در حال تلاش براي ضربه به ايران هستند. فراموش نكنيم حزب ا... لبنان مهمترین متحد منطقه ای ایران و عامل حفظ دکترین محور مقاومت به حساب می آید. آنها که پیشتر، از لبنان در برابر رژیم صهیونیستی صیانت میکردند، به سپر دفاعی سوریه نيز بدل شدند. در عین حال روی حمایت حزب ا... از جریان های شیعی در بحرین و یمن نيز میتوان حساب کرد. استعفای سعد الحریری که پیرو منویات سعودی ها صورت گرفت از یک طرف و تحرکات نظامی اسراییل در مرز های لبنان از طرف دیگر ، این گمان را قوت میبخشد که این دو با حمله مشترک به لبنان در صدد قطع بازوی ایران در منطقه هستند.
جنگ، مغلوبه خواهد شد
اما آیا این سناریو امکان پذیر خواهد بود؟ حزب ا... لبنان بیش از اینکه یک ارتش ملی باشد، یک گروه شبه نظامی است. قدرت اصلی آنها نه در نیروی زمینی یا هوایی که در توانایی برای جنگ نامتقارن است. حزب ا... مجهز به انواع راکت و موشک است که میتواند در صورت تهدید به نابودی، به طور وسیع از آنها استفاده کند.تجربه حمله پیشین به لبنان نشان داد جنگیدن با حزب ا... پیچیده تر از آن بود که تصور می شد؛ اکنون همان نیروها به مراتب قویتر نيز شده اند. اسراییل سرزمین کوچکی بدون عمق استراتژیک است. یک حمله موشکی محدود نيز میتواند این کشور را فلج کند. سپر دفاع موشکی اسراییل موسوم به گنبد آهنین، هنوز به درجه نفوذ ناپذیری ارتقا نیافته است. در عین حال، حملات انتحاری نيز در داخل خاک اسراییل میتواند امنیت این موجودیت را بهتمامي مختل کند.
آلسعود بدبختتر از صهيونيستها
وضعیت مذکور برای عربستان پیچیده تر نيز هست. هنوز شوک موشک یمنی ها، سعودی ها را رها نکرده است. میادین نفتی عربستان و شهر های فوق مدرن آنها، اهداف بسیار خوبی برای موشک خواهند بود. برای جنوب لبنان، جنگ چیز جدیدی نیست. اما برای سعودی های نازپرورده، هراس جنگ، از خود آن نيز هولناک تر است. آنها دهههاست رنگ جنگ به خود ندیده اند و از این بابت بسیار ضعیف هستند.
آمریکا چه خواهد کرد
به عکس آنچه به نظر میرسد، آمریکا از گرفتار شدن عربستان در جنگ چندان هم ناراضی نیست. در حالیکه سعودی ها از خرید سلاح اشباع شده اند، بهترین راه خالی کردن جیب آنها، بازسازی بعد از جنگ است. در عین حال ایده انتخاباتی ترامپ مبنی بر فروختن امنیت به اسراییل، در سايه گرفتار آمدن این کشور در جنگ با لبنان امکان عملیشدن خواهد یافت. در طول تاریخ معاصر، آمریکایی ها استاد اینگونه موج سواریها بودهاند و هستند. آنها متحدان خود را یک شبه رها میکنند و انگار نه انگار که روزی با يكدیگر در تعامل نزدیک بوده اند.
کیمیای عقلانیت
دولت راستگرای اسراییل همواره نماد بی تدبیری و ماجراجویی در منطقه بوده است. هزینه های تندروی های نتانیاهو را مردم منطقه و حتی خود اسراییلی ها پرداخته اند. در این روز ها، عربستان نيز به این رویه پیوسته است ؛ از درو کردن شاهزادگان سعودی گرفته تا اعطای یک شبه آزادیهای اجتماعی، همگی نشانه های اوج گرفتن جنون سیاسی در این کشور هستند. امید است در این میان، جمهوری اسلامی ایران با دیپلماسی فعال و به کار گیری جمیع راهکارها، منطقه را از بروز جنگ عظیم دیگری برهاند. اگر عزم بر نابودی آلسعود است، امیدواریم این امر از درون این کشور و نه به دست حزبا... و دیگران صورت پذیرد. بيشك جنگ از حوصله خاورمیانه خسته، خارج است. نیاز این روزهاي ملت ها، صلحی پایدار و طولانی برای دستکم یک دهه خواهد بود.