قانون-نجمه جمشيد‌ي
شميران، نگين زمردي تهران، محله‌اي اعيان‌نشين كه پادشاهان بسياري از سلسله قاجار تا پهلوي را به‌خود ديده است. تا سه دهه قبل شميران با باغ‌هاي خود هوش از سر مردم تهران برده بود اما در 13 سال گذشته برج‌سازان چنان بر پيكر شميران و باغ‌هايش تاخته‌اند كه ديگر اثري از آن زمرد سبز باقي نمانده است. اين روزها در هر کوی و برزنی که می‌نشینید، صحبت از بین رفتن باغ‌ها و فضای سبز شمیران است. قرباني جديد برج‌سازان تهران، تنها باغ باقي‌مانده در خيابان دكتر حسابي محله فرشته است. شهرداري منطقه يك، در سال 95 با استناد به اين موضوع كه در اين باغ، درختي وجود ندارد، پروانه‌اي براي ساخت برج در باغ صادر كرد. بنياد مستضعفان به‌عنوان مالك باغ، بهمن‌همان سال شبانه با بيل‌هايي به باغ يورش برد و تعداد بسياري از درختان باغ را قطع كرد. اين مساله موجب حساسيت افكار عمومي شد و مسئولان بسياري به اين موضوع ورود پيدا كردند. از آن زمان تاكنون 227 اصله درخت در باغ قطع شده است. همسايگان باغ، بارها نسبت به قطع و تخريب درختان اعتراض كرده‌اند. به‌نظر مي‌آيد مالك باغ راه‌حل تازه‌اي براي خلاص شدن از پيگيري اهالي خيابان دكتر حسابي يافته است. وي در اقدامي بحث برانگیز، داربستی را به طول 40 متر و به ارتفاع حدود 16متر دور باغ نصب كرده است. با اين اقدام همسايگان ديگر ديد كامل نسبت به باغ نداشته و درصورت قطع درختان، مطلع نمي‌شوند.
كوچه باغ‌هاي شميران
برای رسیدن به باغ باید از خیابان فرشته، به سمت خیابان دکتر حسابی حرکت کنید. باغ محله فرشته، شبیه همه باغ‌های قدیمی شمیران دیوار کوتاهی دارد. درخت‌های خشکیده و گاهی سبز از آن سر بیرون آورده‌اند. در نگاه اول، باغ به‌شکل مستطیل از سه طرف جنوب، شمال و شرق میان برج‌های مسکونی غول پیکر احاطه شده است. خوب که دقت کنید شبیه باغی سبز و خشک است که گویا در قفس برج‌ها گیر افتاده است.برای مشاهده برج‌ها، باید سرتان را بیش از حد عادی به سمت بالا ببرید. هرچند که در کوچه شمالی، از ارتفاع آن‌ها کم میشود. یاد حرف‌های یکی از اهالی قدیمی شمیران می‌افتم. آنجا که می‌گفت این شمیرانی که امروز می‌بیند، حدود 50 سال قبل پر از باغ و درخت و زمین کشاورزی بود. چقدر زود برج‌ها، موجودات بیگانه بی‌روح، به فضای باغ‌ها و مزارع یورش بردند و چه ساده جای خود را تثبیت کردند. باغ در قسمت غربی به خیابان اربابی می‌رسد. باغ موزه ایرانی نیز دربخش غربی و نزدیک آن قرار گرفته است. اهالی قدیمی محله گویا با باغ نسبتی دیرینه و شیرین دارند. باغ، سال‌ها کنار آن‌ها زندگی کرده و اهالی نیز سال‌هاست که از مواهب آن بهره برده‌اند و برای زنده ماندنش تلاش کرده‌اند. بیش از 30 سال میشود که باغ رها شده است. اهالی خیابان فرشته، آبیاری درختان باغ را به‌صورت داوطلبانه و مشارکتی برعهده گرفتند.
بنياد مستضعفان، مالك باغ فرشته
براساس شواهد مالك باغ، سازمان بنياد مستضعفان است. پس از صدرو مجوز ساخت برج در باغ، در آن زمان مختاري، مدير عامل سازمان بوستان‌ها و فضاي سبز تهران، در نامه‌اي با اذعان به اين مساله كه در باغ، تعداد بسياري درخت وجود دارد، به‌شهرداري منطقه يك اعلام كرد:براساس نظر اعضاي كميسيون ماده 7 مبني بر عدم صدور مجوز ساخت تا اعلام راي، شهرداري نمي‌تواند مجوزي براي باغ مذكور صادر كند.
متاسفانه برخلاف درخواست و اعلام سازمان پارک‌ها و فضای سبز، شهرداری منطقه یک اقدام به تمدید این پروانه ساختمانی کرده است. در شورای شهر دوره چهارم نيز مقرر شد که به هیچ‌وجه اجازه ساخت برای این باغ صادر نشود و پرونده نیز به مراجع قانونی ارجاع داده شده است. بهمن سال 95 خبر یورش شبانه بیل‌های مکانیکی به باغ و قطع تعدادی بسياری از درختان آن خبرساز شد. پس از رسانه‌ای شدن و حساسیت افکار عمومی نسبت به آن، پرونده باغ فرشته به صحن شورای شهر رفت و شورا خواستار لغو مجوز این پروژه شد. پرونده‌اي كه همچنان باز است و هر لحظه ممكن است كه مالك آن عمليات ساخت برج را در آن آغاز كند. در اين ميان نيز مالك اقدام به قطع يا خشكاندن درخت‌هاي باغ كرده است.
رییس بنیاد مستضعفان به‌عنوان مالک اصلی باغ‌فرشته، درباره قطع درخت‌های باغ گفت:« ما هیچ درختی را در باغ الهیه قطع نکردیم. در الهیه یک زمین ۴۰۰۰ متری داریم که U شکل و بخشی از آن در طرح است. ما با رعایت همه مقررات از شهرداری پروانه ساخت گرفته‌ایم. ۲۹۲درخت باید آنجا باقی بماند که از این‌ها ۳۰ درخت شکسته بوده است. موظف هستیم که این درخت‌ها را بکاریم و ۲۹۲ درخت سالم تحویل دهیم. به هیچ وجه در باغ الهیه درختی را قطع نکردیم. اگر درختی قطع کردیم، خشکیده بوده است».
اهالي ناجي باغ فرشته
مدتی است که اهالی محله فرشته برای حفظ باغ به مسئولان و مراجع قانونی مراجعه کرده‌اند و علاوه‌بر حفاظت، خواستار جلوگیری از قطع و خشک شدن درختان شده‌اند. از دوسال قبل بیش از 500 درخواست اهالی به 137 ارسال شد که در آن‌ها اعلام کردند درختان باغ به مرور در حال از بین رفتن هستند. اهالی چندین بار به شهرداری منطقه و شورای شهر دوره چهارم و پنجم نامه ارسال كردند و تعداد قابل توجهی از اهالی نیز نامه را امضا کردند . آن‌ها می‌گویند با توجه به اینکه در اين محله باغ موزه هنر ایرانی ، مجموعه دکتر حسابی ،خانه سینما و خانه موسیقی قرار دارد و روزانه گردشگران داخلي و خارجي بسياري از اين محله بازديد مي‌كنند، درخواست تبديل باغ به فضاي سبز يا فرهنگي براي محله را بيان كرده‌ايم.
در سه سال اخیر براساس خواسته اهالی، شهرداری منطقه با روش‌هاي مختلفي سعی کرده است که جلوی خشک شدن و از بین رفتن درختان اين باغ را بگیرد. حتی در زماني كه مالك، جوي‌هاي آب را با قير بسته بود، اهالی محله با شلنگ و تانکر آب آن‌ها را آبياري كرده اند. امیر آذرنیا از ساكنان محله فرشته به «قانون» درباره اين باغ می‌گوید:«خوب به یاد دارم در دهه 80 صبح‌ها با صدای آواز پرندگان داخل باغ از خواب بیدار می‌شدیم. صدای پرندگانی که امروزه دیگر آن‌ها را در شمیران نمی‌بینیم. در همان دهه 80 با تفکیک و قطعه‌بندی آخرین ردیف زمین‌ها و باغ‌های اطراف و تبدیل آن‌ها به ساختمان و برج‌ها، تمام حیوانات از محله کوچ کردند. باغ فعلی در محله، به باغ سبز فرشته شهرت دارد. چون در گذشته، شبیه یک جنگل بود که داخل آن پر از درختان و گیاهان شمیران، مانند درختان گردو، نارون چرخی، سرو، عرعر، پیچ رونده، چنار، کاج و... بود که دیگر از آن‌ها نیزنشانی نیست».
تاريخچه باغ فرشته
مي‌گويند حدود100 سال از قدمت باغ می‌گذرد. قبل از دهه 40 دو طایفه قدیمی شمیران به نام‌های زاهدی و اربابی در محله زندگی می‌کردند که باغ موجود بخشی از زمین‌های طایفه زاهدی‌ها به‌شمار می‌رفت. آن زمان اطراف پر از زمین‌های کشاورزی، فضای سبز و باغ‌های وسیع بود که امروز فقط همین تکه باغ 4000 متری از آن‌ها باقی مانده است. بعدها در دهه 40 یکی از رجال حکومت وقت، باغ را خریداری کرد. آن زمان باغ دارای حدود 400 اصله درخت و یک درب چوبی و دیوارهای کاهگلی بود. در دهه 60 باغ مصادره و به مالکیت ارگان دولتی در آمد.این باغ توسط بنیاد مستضعفان مصادره شده و هم‌اکنون با تخلفات آشکار صورت گرفته در آن، شرایط بازگرداندنش به مردم، مطابق با مفاد قانون نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران فراهم شده است. مصادره دوباره این باغ، از یک سو موجب درس عبرتی برای تخریبگران باغ‌ها میشود و از سوی دیگر از نابودی و قطع این درختان کهنسال باقی‌مانده جلوگیری می‌‌کند.
نامه اهالي محله فرشته
اهالي خيابان دكتر حسابي به شهرداری منطقه يك نامه‌اي ارسال كرده‌اند كه يك نسخه از آن در اختيار قانون قرار گرفته است. در اين نامه آمده است:«شکوايیه اهالی خیابان دکترحسابی از باغ الهیه واقع در پلاك ٣٣ خيابان دكتر حسابي در منطقه یک با شماره پرونده ١٠٠٥٧٨٨٥ و شماره پروانه ١٠٠٢٤١٤٠
با عرض سلام ؛احتراما، به‌استحضار می‌رساند؛ نزديك به یک‌سال و نیم است که با پیگیری اهالی و مساعدت برخی مسئولان، عملیات ساخت و ساز در این باغ متوقف شده است. مستحضرید که براساس نامه سازمان بوستان‌ها و فضای سبز تهران به شماره 73570/6/611 مورخ 29/01/96، در این باغ، بالغ بر 227 اصله درخت، تا تاریخ نامه مذکور توسط مالک نابود شده‌اند. همسایگان این باغ، در طول این سال‌ها، همواره به‌عنوان شاهدی بر عملکرد مالک درخصوص از بین‌بردن اشجار، بااطلاع‌رسانی به نهادهای ذی‌ربط، سعی كردند تا در عمل به وظیفه شرعی خود که توسط مقام معظم رهبری به ایشان محول شده‌است، ایفای نقش كنند. از آنجایی‌که مالک که درصدد ساختن عمارتی اشرافی در محل باغ است، منافع خود را به واسطه گزارشات اهالی درخطر می‌بیند، در اقدامی بحث برانگیز، داربستی را به طول 40 متر و به ارتفاع تقریبی 6طبقه (به قصد کشیدن پرده‌ای بین دیدگان اهالی و درختان باغ)، نصب می‌كند.
شهردار محترم منطقه یک، به‌پیوست عکس روز گذشته از داربست مذکور، جهت استحضار، ارسال میشود. درخصوص این داربست توجه حضرتعالی را به موارد ذیل جلب می‌كنيم :
ایمنیِ داربستی با این ابعاد و این ارتفاع را چه مرجعی تایید و تضمین كرده است که مالک،خودسرانه چنین سازه‌ای را مقابل ساختمان‌های اهالیِ شمالی، بنا كرده است؟ شما به عنوان متولی ساخت و ساز، چه تضمینی به اهالی خواهید داد که این سازه غیرایمن و نامطمئن، امنیت همسایگان شمالی را به خطر نخواهد انداخت؟! خدای ناکرده چنانچه بر اثر این قصور، حادثه‌ای برای اهالی اتفاق افتد، شهرداری باید پاسخگو باشد؛ چراکه اهالی به‌طور مرتب به سامانه 137 و 1888 این مهم را گزارش کرده ولی تاکنون نتیجه‌ای نگرفته‌اند.
این داربست، براساس پروانه صادره، در محل احداث بنا و گودبرداری شده است و با شروع عملیات ساختمانی، بايد جمع‌آوری شودو هیچ توجیهی برای اجرای آن وجود نخواهد داشت، مگر کور کردن دید همسایگان مجاور.
با نصب این داربست و کشیدن پرده احتمالی روی آن، امکان رویت باغ توسط همسایگان از بین رفته و مالک در ادامه فعالیت خود، به‌دور از چشم همسایگان، به عمل از بین بردن درختان این باغ به طرق مختلف اقدام خواهد كرد؛ چرا که در محل احداث بنا تعداد بسیار زیادی درخت زنده و سرسبز وجود دارند که مالک بدون از بین بردن آن‌ها قادر به ادامه ساخت و ساز نخواهد بود. اگر هم بيان كند که قصد جابه‌جایی آن‌ها را دارد، بفرمایند که چرا به‌دور از چشم اهالی، به‌صورت مخفیانه و با به خطر انداختن ایمنی اهالی شمالی، اين اقدام بايد انجام شود؟!
نصب این داربست علاوه بر اینکه امنیت اهالی را به خطر انداخته، محلی برای ورود احتمالی دزدان و اشرار به محل زندگی همسایگان مجاور شده است که چنانچه در این راستا مشکلی صورت پذیرد، شهرداری به دلیل اهمال‌کاری، باید جوابگو باشد. با عنایت به این مهم که این باغ توسط بنیاد مستضعفان مصادره شده و هم‌اکنون با تخلفات آشکار صورت گرفته در آن، شرایط بازگرداندنش به مردم، مطابق با مفاد قانون نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران فراهم شده است و از طرفی به‌دلیل اینکه از بین بردن باغ و درختان موجود در آن درس عبرتی شود برای این قبیل متخلفانِ باغ‌کُشی که سود حاصله از ساخت و ساز برای ایشان بسیار بیشتر و وسوسه‌انگیزتر از جرایم و مجازات نقدیِ ناشی از قطع درختان است و همچنین با توجه به اینکه به جهت تعیین تکلیف نهایی، پرونده این باغ جهت صدور رای در دادگاه است، بنابراين از حضرتعالی درخواست می‌كنيم كه نسبت به جمع‌آوری داربست‌ها و توقف کامل عملیات ساختمانی در داخل باغ دستور فرمایید».