تحریمِ پاداش

قانون- گروه ورزش

«پول فدراسیون از کوالالامپور به نیویورک رفت و همانجا ضبط شد» این بخشی از صحبت های علی کفاشیان، رییس وقت فدراسیون فوتبال در سال 1388 است. او وقتی از بلاک شده پول فدراسیون توسط آمریکا، عاصی شد از اتفاقات عجیبی گفت که فدراسیون فوتبال ایران را تحت تاثیر قرار داده بود. اتفاقاتی که البته همچنان ادامه دارد و در روزهای گذشته باشگاه پرسپولیس را نیز تحت تاثیر قرار داده است. ماجرا به تحریم بانکی ایران مربوط می شود، موضوعی که باعث شده ایران نتواند پاداش های خود را از فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا دریافت کند و مجبور است مبالغ را به صورت نقدی و یا از طریق واسطه ها بگیرد. همانطور که پیش از این نیز امیر علی حسینی، مدیر امور بین الملل باشگاه پرسپولیس گفته بود: «باید منتظر باشیم تا ای‌‌اف‌سی به باشگاه اطلاع بدهد که پاداش‌ها آماده است. البته این کار زمان می‌برد چرا که 5 درصد از کل پاداش‌ها را خود کنفدراسیون بابت امور خیرخواهانه کسر می‌کند و بخشی هم بابت جریمه‌های فردی و باشگاهی کسر خواهد شد. ای‌اف‌سی همه این ملاحظات را در نظر می‌گیرد و وقتی به ما اعلام کند که پاداش‌ها آماده است، نماینده باشگاه مثل دفعات قبل برای دریافت پول به مالزی می‌رود». پیش از این نیز شنیده بودیم که افرادی از سوی فدراسیون مامور می شوند تا به کوالالامپور بروند و دستمزدهای داورانی که قضاوت بین المللی داشته اند را به صورت نقدی دریافت کرده و در کیف هایی به فدراسیون ایران تحویل دهند. اتفاق شگفت انگیزی که با توجه به پیشرفت و توسعه روش های بانک داری، بیشتر به قرون وسطی می خورد تا قرن بیست و یکم! به هر ترتیب تحریم بانکی ایران باعث شده باشگاه پرسپولیس نتواند پاداش نایب قهرمانی خود را دریافت کند و با وجود 6 بار نامه نگاری، هنوز روشی برای دریافت این پول پیدا نشده است. ماجرای تحریم بانکی ایران، اتفاقی است که سال ها ورزش را تحت تاثیر قرار داده، در ادامه این اتفاقات را مرور می کنیم.

امان از فی بانک

نخستین ضربه فوتبال ایران از تحریم های بانکی به سال 1388 باز می گردد. یک میلیون دلاری که در مسیر کوالالامپور به تهران، ناگهان از نیویورک سر در آورد و همانجا مسدود شد. این پول قرار بود بابت بازی های انتخاباتی جام جهانی 2010 آفریقای جنوبی به دست فدراسیون علی کفاشیان برسد اما نه تیم ملی به جام جهانی رسید و نه پولی به حساب فدراسیون واریز شد. ماجرا از آنجا کلید خورد که قرار شد این پول به بانکی با نام «فی بانک» در شعبه کوالالامپور پرداخت شود تا فدراسیون معادل ریالی آن را از حسابی در بانک ملت تهران دریافت کند. آن روز، این تنها راه ممکن برای انتقال ارز به ایران بود اما بعدها مشخص شد «فی بانک» توسط بانک ملت و برای باز کردن گره مشکلات در کوالالامپور آغاز به کار کرده و در حقیقت مرکزی است برای دور زدن تحریم های بانکی علیه ایران. «فی بانک»، خیلی زود در لیست بانک های ممنوعه قرار گرفت و به همین دلیل، در جریان انتقال دلار و بنا به دستور خزانه داری آمریکا، مبلغ یک میلیون دلار در آمریکا ثبت و ضبط شد. سال 1389، فدراسیون فوتبال ایران یک بار دیگر درخواست تجدید نظر کرد تا حداقل یک میلیون دلار ضبط شده به پرداخت کننده اصلی یا همان کنفدراسیون فوتبال آسیا برگردد که این بار وضع پیچیده تر شد. دلیل سده ولی عجیب بود. مسئولان فدراسیون فوتبال ایران متوجه شده بودند دو خبرنگار آمریکایی که در اوایل دهه هشتاد میلادی در لبنان اسیر شده بودند، برای جبران خسارت وارده شده به خود، مبلغ یک میلیون دلار ضبط شده ایران را هدف گرفته اند. علی کفاشیان همان روزها در این باره گفت: «دو خبرنگار آمریکایی که در لبنان اسیر شده بودند، برای جبران خسارت‌های وارده شده به خود، درخواست غرامت کرده بودند. دادگاه آمریکایی ایران را متهم کرده و حالا این دو خبرنگار درخواست تامین این مبلغ از یک میلیون دلار فدراسیون ایران را دارند».

هوشنگ؛ مردی هوشمند

ماجرا هر روز پیچیده تر می شد، شایعاتی مبنی بر نقل و انتقالات مشکوک پول در فدراسیون فوتبال به گوش می رسید که البته خیلی زود تکذیب شد. داستان از جایی شروع شد که علی کفاشیان در چهاردهم اسفند 93 در گفتگویی اعلام کرد: «ما هیچ حساب ارزی نداریم و به همین دلیل وقتی می خواستیم حقوق کی روش را پرداخت کنیم، به او گفتیم به حسابی در دبی خواهیم ریخت که آن هم حساب هوشنگ مقدس بود که همان پول عینا در زمان تعیین شده به کی روش تحویل داده شد و یک ساعت هم در حساب او نماند. این در حالی بود که او هیچ کارمزدی بابت این مسئله دریافت نکرد. اگر می خواستیم به یک صرافی قابل اطمینان این پول را واریز کنیم، درصدی از آن را بابت کارمزد کم می کرد اما مقدس یک ریال هم بابت این موضوع نگرفت. حتی برخی اوقات از جیب خودش پول داده که ما بعدها با او تسویه حساب کردیم». هوشنگ مقدس نیز در برنامه زنده تلویزیونی گفت: «هیچ پولی از فیفا به حساب من نیامده است. اگر پولی واریز شده پول های کارلوس کی روش بودند که به درخواست سرمربی به حساب من آمده اند و خیلی سریع به حساب خودش منتقل شده اند، چون ما برای انتقال پول از فدراسیون به حساب او با مشکل روبرو هستیم». چندی بعد مسئول رسیدگی به پرونده فساد در فوتبال ایران پیرامون این موضوع عنوان کرد: «مبالغ قابل توجهی از منابع ارزی و ریالی فدراسیون فوتبال طی سال های گذشته به حساب شخصی فردی به نام هوشنگ مقدس در خارج واریز شده است و این مبالغ فقط مربوط به دستمزد کی روش نیست. مگر کی روش در تحریم است که نمی توانند دستمزدش را به حساب خودش بریزند؟ اساسا اگر فدراسیون فوتبال در تحریم است، چطور می توانستند مبلغ را به حساب مقدس بریزند ولی نمی توانستند به حساب خود کی روش واریز کنند؟».

ظلم تاریخی به فوتبال

به هر ترتیب فوتبال ایران در سال های گذشته همواره با مشکلات بانکی درگیر بوده و تلاش می کرده از طریق روش های مختلف از جمله دور زدن تحریم ها و البته کانال های رسمی، دستمزد و پاداش ها را دریافت کند. اتفاقی که به طور معمول اطلاع رسانی درستی درباره آن نمی شود و مشخص نیست در نهایت با چه روشی این مبالغ دریافت می شوند. هرچه که باشد فدراسیون فوتبال و باشگاه های ایرانی این روزها چالش های مهمی را پشت سر می گذارند. باشگاهی مثل پرسپولیس میلیاردها تومان از AFC طلبکار است اما به دلیل آنکه نمی تواند این مبلغ را دریافت کند هرروز تحت فشار قرار می گیرد و نمی تواند بازیکنان مدنظرش را جذب کند. به هر ترتیب تحریم تبدیل به کابوس بزرگی برای فوتبال ایران شده که بیشتر شبیه به یک خطای ناجوانمردانه می ماند. براساس برخی شنیده ها، فدراسیون فوتبال هنوز بخشی از طلب خود را از فیفا دریافت نکرده و مشخص نیست هزینه حضور در جام جهانی 2018 چه زمانی به حساب فدراسیون واریز می شود. مبلغی که می توانست صرف خرید تجهیزات و آماده سازی کمپ برای حضور قدرتمند در جام ملت های آسیا شود.