در زمان حادثه، موجودی گازويیل مخازن حدود 14 هزار لیتر بوده است
مهم‌ترین موارد تاثیرگذار در ریزش ساختمان شامل سیم‌کشی‌های غیراستاندارد و فقدان سیستم اعلام حریق بوده است
سیستم ارتباطی آتش نشانان آنالوگ بود؛ این در حالی است که در سال 94 در شورا، مصوبه‌ای مبنی بر بی‌سیم کردن ارتباط آتش‌نشانان تصویب شد
گزارش ابعاد فنی، مدیریتی و حقوقی پلاسکو در شورای شهر تهران، نتوانست پاسخي روشن درباره علل حادثه، مقصران و برخورد با آن‌ها ارائه دهد
پس از گزارش هفته قبل كميته ملي پلاسكو كه از سوي دولت و براي بررسي‌كارشناسي علل رخداد حادثه پلاسكو تشكيل شده بود، روز گذشته نيز گزارش شهري حادثه پلاسكو در شوراي اسلامي شهر تهران ارائه شد تا زواياي بيشتري از اين حادثه مشخص شود. حادثه ساختمان پلاسكو، صبح سي‌ام دی‌ماه سال گذشته به وقوع پيوست و قدیمی ترین ساختمان بلند ایران و به نوعی اولین آسمان خراش و ساختمان مدرن خاورمیانه با 1200 واحد تجاری فروريخت و در پي آن، 22 نفر کشته و 235 نفر مجروح شدند. بعد از حادثه،با توجه به تعداد کشته شدگان و جریحه دار شدن افکار عمومی، هیات ريیسه کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی، خواستار تشکیل کمیته تحقیق و تفحص درباره ابعاد مختلف حادثه پلاسکو شد. همچنین شورای شهر تهران نيز به ایجاد دو کمیته برای واکاوی ابعاد مختلف ریزش پلاسکو اقدام کرد و بعد از چند ماه بررسي، گزارش ابعاد فنی، مدیریتی و حقوقی حادثه ساختمان پلاسکو در صحن شورای شهر تهران ارائه شد؛گزارشي كه همچون گزارش ملي پلاسكو، بازهم مخالفان و موافقاني داشت و نتوانست پاسخي روشن درباره علل حادثه، مقصران و برخورد با آن‌ها ارائه دهد. در این جلسه که سیصدوچهل‌ودومین جلسه علنی شورای شهر تهران بود، پیش از ارائه گزارش کمیته فنی و حقوقی، اقبال شاکری، رییس کمیته عمران شورای اسلامی شهرتهران گفت: « در بررسی‌های انجام شده مشخص شد كه تا مرحله ابلاغ اخطار، شهرداری تهران کار خود را انجام داده است و در این حادثه تمام بار اصلی ایمنی بر دوش سازمان آتش‌نشانی افتاده است. به گفته شاکری در حالی که بار اصلی ایمنی بر دوش سازمان آتش‌نشانی افتاده، این سازمان بازدیدهایی را جهت شناسایی ساختمان‌های پرخطر انجام داده‌است؛ به‌طوری که 17 هزار بازدید در سطح شهر تهران انجام‌شده که 6 درصد آن‌ها مربوط به ساختمان‌های مسکونی بوده است». در ادامه این جلسه، «حمزه شکیب» از اعضای کمیته تخصصی به تشکیل 6 کارگروه تخصصی از جمله مهندسی سازه و تخصصی، تاسیسات برقی، مکانیکی و حریق، کارگروه مبحث بیست و دوم، کارگروه مدیریت بحران، کارگروه حقوقی و کارگروه ارزیابی آسیب‌پذیری و ارائه راهکارهای بهسازی، اشاره کرد و افزود: «هدف دنبال‌شده توسط تیم 60 نفره تخصصی که در مدت دوماه انجام شد، آسیب‌شناسی از جنبه‌های فنی، مدیریتی و حقوقی بوده است که به هیچ عنوان به دنبال شناسایی مقصر نبودیم بلکه ارائه راهکارهای مناسب را دنبال می‌کردیم كه در پايان ،گزارش اصلی به همراه جزيیات در حدود 380 صفحه در اختیار اعضا قرار خواهد گرفت».
سناریوی سه مرحله ای ریزش پلاسکو
به گفته عضو کمیته هماهنگی و ویرایش متن نهایی گزارش حادثه ساختمان پلاسکو، بر اساس تحلیل‌های انجام‌شده بر مدل سه بعدی سازه ساختمان پلاسکو، محتمل‌ترین سناریوی فروریزش این ساختمان شامل سه مرحله فروریزش جزیی، فرو ریزش پیش‌رونده محدود و فروریزش پیش‌رونده کلی ساختمان است.«شکیب» در تشریح هر یک از این سه مرحله تاکید کرد:« فروریزش کلی ساختمان با تخریب یک تیر اصلی و بخشی از سقف طبقه یازدهم در چشمه جنوب شرقی شروع شده است. با تخریب این قسمت از سطح و افتادن آن بر روی سقف طبقه دهم، اتصالات دو تیر اصلی سقف که بر اثر حرارت دچار افت مقاومت شده بودند، در اطراف چشمه جنوب‌شرقی دچار شکست شده و در نتیجه دو تیر مرتبط با آن‌ها و سقف‌های متکی بر آن‌ها تخریب می‌شود». وی در ادامه با اشاره به اینکه پس از گسیختگی چهار سقف ساختمان، تغییر شکل‌های بزرگی در اثر کمان كردن ستون‌هايی که تکیه‌گاه جانبی خود را از دست داده بودند ایجاد می‌شود، افزود:« در نتیجه سقف‌های طبقات بالای یازدهم نیز در چشمه‌های اطراف این ستون‌ها تحت تاثیر قرار گرفته و شروع به فروریزش می‌کنند. با تخریب قسمت‌های شرقی، جنوبی و مرکزی ساختمان در پلان و ارتفاع، ستون‌ها و سقف‌های اطراف ضلع غربی و ضلع شمالی نیز به سمت داخل ساختمان کشیده شده و به دلیل این نیروهای زیاد به وجود آمده در اثر تغییر شکل‌های بزرگ، این قسمت‌ها نیز ایستایی خود را از دست داده و سرانجام کل ساختمان تخریب می‌شود». «شکیب» در تشریح ارزیابی تاسیسات‌برقی ساختمان پلاسکو گفت: «در بررسی تاسیسات برقی این ساختمان ،کاستی‌های ساختمان از منظر تاسیسات برقی مورد توجه کارگروه تخصصی قرار گرفت.این ساختمان درخصوص موارد اساسی مانند سیم‌کشی خارج از ضوابط، افزایش مصرف‌کننده‌ها بدون در نظر گرفتن کلید و هادی‌متناسب، سیستم اعلام حریق، برق اضطراری مناسب و چراغ‌های‌خروجی ایمن، دچار مشکل بوده‌است. همچنین افزایش ظرفیت ترانس‌ها مستلزم بازنگری کابل‌های اصلی بالارونده بوده است».این عضو کمیته تخصصی تاکید کرد: « مهم‌ترین موارد تاثیرگذار شامل سیم‌کشی‌های غیراستاندارد و خارج از ضوابط، عدم بازرسی و کنترل ساختمان، عدم توجه به الزامات مبحث 22 مقررات ساختمان و فقدان سیستم اعلام حریق بوده است».
14 هزار لیتر گازويیل در مخازن پلاسکو
ساختمان پلاسکو دارای یک موتورخانه مرکزی بوده که سوخت مایع و گازويیل برای تغذیه دیگ‌های بخار و دیزل ژنراتور ساختمان، در طبقه زیرزمین ذخیره می‌شده است. ساختمان دارای دو مخزن ذخیره مکعبی و استوانه‌ای بوده و در زمان حادثه، موجودی گازويیل مخازن حدود 14هزارلیتر بوده است. برق ورودی نیز تامین‌کننده انرژی مورد نیاز برای توربوماشین‌ها و تجهیزات کمکی دیگ بخار و فن مشعل این دیگ بوده است.«شکیب» ادامه داد:« برابر الزامات مبحث22 مقررات ملی ساختمان، بازرسی سالانه از تاسیسات مکانیکی و برقی ساختمان توسط بازرس حقوقی ذی‌صلاح الزامی است و عدم انجام بازرسی‌های مورد نظر و تغییرات گسترده در تاسیسات مکانیکی و برقی ساختمان باعث تشدید خطرپذیری ساختمان در برابر حادثه حریق شده است.همچنین آتش‌سوزی به واسطه وضعیت نادرست ناشی از بهره‌برداری و عدم رعایت روابط مبحث سوم مقررات ملی ساختمان پس از شروع، به سرعت توسعه یافته است. در زمان رسیدن نیروهای آتش‌نشانی به محل حادثه، چهارواحد صنفی در ضلع شمال غربی طبقه دهم ساختمان درگیر حریق بوده‌اند که به علت عدم وجود فضای‌باز در ضلع شمال غربی ساختمان، ناپیوسته بودن راه‌پله‌ساختمان، عدم وجود سیستم حفاظت سازه فلزی در برابر حریق و دپوی محصولات قابل اشتعال و کپسول‌های‌گاز و مشتقات نفتی، گسترش آتش به کلیه طبقات در طول زمان و ساعت ایستایی ساختمان رخ داده است». این عضو کمیته هماهنگی و ویرایش متن نهایی‌گزارش حادثه ساختمان پلاسکو، افزود: با توجه به ارزیابی‌های انجام شده، ضروری است که توسعه توانمندی‌های لازم برای انجام عملیات در شرایط مختلف، تدوین پروتکل‌های تامین دسترسی ایمن و کنترل ترافیک، ارائه آموزش‌های‌تخصصی برای انجام عملیات جست‌وجو و نجات در آوار ساختمان‌های بلندمرتبه، ایجاد گروه‌های جست‌وجو و نجات شهری، پیش‌بینی و تامین فناوری‌ها و تجهیزات مورد نیاز برای جست‌وجو نجات برای ساختمان‌های بلندمرتبه و ظرفیت‌سازی برای پاسخگویی به حجم عظیم مصدومان حوادث، در دستورکارشورای‌هماهنگی مدیریت‌بحران شهرتهران قرار بگیرد. وی درخصوص مسئولیت اداره بازرسی وزارت رفاه‌وتعاون اجتماعی نیز گفت:« طبق ماده 96 و 105 قانون‌کار و مواد 3 و 4 و 5 تصویب‌نامه هیات وزیران درخصوص الزام کلیه دستگاه های مقرر به اجرای اقدامات مربوطه در بحث آتش‌نشانی و امور ایمنی، گزارش‌های سازمان‌ها و واحدهای آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری‌های کشور درخصوص کارگاه‌های ناایمن شهری در اولویت کاری بازرسی وزارت کار و انجام وظایف و اختیارات در حکم گزارش ضابطین دادگستری، ضروری بوده است». این عضو کمیته هماهنگی و ویرایش متن نهایی‌گزارش حادثه ساختمان پلاسکو، درخصوص مسئولیت‌های وزارت‌راه و شهرسازی نیزتصریح‌کرد:براساس الزامات‌قانونی مبحث 22 مقررات ملی ساختمان، مالک مکلف به تعیین مسئول نگهداری ساختمان و تعیین بازرس حقوقی جهت کنترل ادواری تاسیسات برقی و مکانیکی، سازه و معماری بوده است که به دلیل عدم وجود ساز و کار اجرایی، این موضوع انجام نشده است. با توجه به اینکه وزارت راه‌وشهرسازی می بایست در راس کار و یا از طریق سازمان نظام مهندسی ساختمان، ساز و کار اجرایی و نظارتی را فراهم می‌کرد، لذا غفلت دستگاه الزام‌کننده قانون نیز روشن است.
اعتراض به گزارش
پس از اين گزارش، محسن سرخو، ريیس کمیته حمل و نقل و ترافیک شورای شهر، گزارش قرائت شده را ناقص دانست و گفت كه این گزارش، تکلیف ما را مشخص نمی‌کند. در این گزارش همه تکالیف بر عهده وزارت کارگذاشته شده، درحالی‌که براساس مصوبه شهریور 92، اتاق اصناف، مسئول بازرسی از کارگاه‌ها است. «سرخو» با اشاره به مصوباتی که در شورا تصویب شده اما توسط شهرداری اجرا نمی‌شود، گفت: چهار مصوبه در شورای شهر در راستای تجهیز آتش نشانان به شهرداری ابلاغ شده است ولي مصوبه‌ها اجرا نشده است. چرا دستورالعمل فعلی آتش‌نشانی در اختیار تهیه‌کنندگان گزارش قرار نگرفته است. براساس استانداردهای آتش‌نشانی پس از 60 دقیقه ساختمان باید تخلیه می‌شد؛ پس چرا آتش‌نشانان سه ساعت و 20 دقیقه در ساختمان باقی‌ماندند؟ این ابهامات باید روشن شود. توضیح بند22 که در گزارش آمده ربطی به ما ندارد. شورا موضوعات مربوط به خود را بررسی نکرده و به موضوعات غیرمربوط می‌پردازد. آیا باید دوباره کارگروه جدیدی مشخص شود. رييس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای شهر ادامه داد: اعلام می‌شود که ابلاغ کردیم ، 20 دقیقه قبل از ریزش، ساختمان را تخلیه کنند؛ جای سوال این است که چرا زودتر اطلاع ندادند. وقتی از آن‌ها پرسیده شد چگونه ابلاغ کردید، آیا بی‌سیم داشتید؟ گفتند سیستم ارتباطی ما آنالوگ بود. این در حالی است که در سال 94 در شورا مصوبه‌ای مبنی بر بی‌سیم کردن ارتباط آتش‌نشانان تصویب شد. چرا تاکنون اقدامی صورت نگرفته‌است. این سوالاتی است که گزارش مربوطه باید به آن پاسخ بدهد.در ادامه انصاری، عضو دیگر شورای شهر تهران نيز گفت كه در این گزارش جزيیاتی ارائه نشده و جای سوال دارد وقتی سازه فلزی است و امکان تردد هوا در داخل ساختمان وجود دارد، چرا از بیرون آب پاشیده شده، چرا نیروها به داخل فرستاده شده‌اند و آیا استفاده از آب در جایی که پارچه وجود دارد، منطقی بود؟