قانون- گروه سیاسی
داستان دستور ترامپ برای خروج از برجام، حکایت همان دیوانه ای است که سنگ در چاه می اندازد. این خلاصه ای از اقدام اخیر رييس‌جمهور آمريكا در تصمیم برای خروج از برجام است. تصمیمی که انتقاد جامعه جهانی روبه‌رو شد و بعد از اینکه ایران به عنوان طرف مذاکره کننده در مذاکرات هسته ای با شش قدرت جهانی اعلام کرد که در حال حاضر قصد خروج از برجام ندارد و تصمیمش به بعد از مذاکره با کشور های طرف قرارداد موکول می شود، حالا ایران به فکر مذاکره با اروپا، چین و روسیه افتاده تا بعد از بررسی شرایط درباره آنچه قرار است در برجام بدون آمریکا اتفاق بیفتد تصمیم بگیرد. تصمیمی که به نظر می رسد از سوی بسیاری از مسئولان کشور مورد تایید است به گونه‌اي که رهبر انقلاب نیز در صحبت های روز چهارشنبه با اشاره به اقدام آمریکا درباره خروج از برجام اعلام کردند که تصمیم ایران بعد از مذاکره با کشورهای اروپایی اعلام خواهد شد.
آمریکا از ایران چه می خواهد؟
بنا بر آنچه مسئولان ایالات متحده می‌گویند، مقامات آمریکایی به دنبال مذاکراتی جدید با ایران در حوزه فعالیت های موشکی هستند. خواسته ای که بارها از سوی مسئولان ایران رد شده و بنا به گفته مسئولان کشور، قدرت موشکی بازدارنده ایران قابل مذاکره نیست و به مذاکراتی که قرار باشد قدرت دفاعی ایران را تضعیف یا تحت تاثير خودش قرار بدهد تن نخواند داد. اما مقامات آمریکایی در تلاشند تا با وضع تحریم های جدید علیه ایران و از سویی تهدید کشورها و شرکت های دیگر به تحریم ایران را در محاصره اقتصادی قرار دهند تا بتوانند به این خواسته خود برسند.
زیر بار برجام‌های جدید نمی‌رویم
اما مواضع دونالد ترامپ و سایر مقام های ایالات متحده علاوه بر واکنش از سوی مسئولان عالی کشور، با پاسخ نمایندگان مجلس نیز همراه بود. در مجلس نیز به نظر می‌رسد همه نمایندگان بر این اصل که بر سر توانایی موشکی نباید مذاکره کرد هم نظرند. حمیدرضا فولادگر، رييس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی مجلس نیز روز گذشته اعلام کرد که در شرایط فعلی بیش از هر زمان دیگر نیازمند ایجاد انسجام و وحدت در درون کشور نسبت به یک مسأله مهم بین‌المللی هستیم. فولادگر در گفت‌وگو با خانه ملت، با اشاره به تصمیم آمریکا برای خروج از برجام گفت: بعد از اینکه ترامپ اعلام کرد از برجام خارج می شود بار سفر به سمت کره شمالی را بست در حالی که دیگر کشوری به آمریکا برای مذاکره اعتماد نمی کند. نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: آمریکا نه تنها برجام بلکه بسیاری از قطعنامه ها و موافقتنامه های تجاری و محیط زیستی را نیز زیر پا گذاشت. فولادگر ادامه داد: جمهوری اسلامی همواره با تمام کشورهای دنیا به جز رژیم غاصب صهیونیستی تعامل داشته است و حتی این تعامل با آمریکا در قالب گفت و گو با اعضای 1+5 نیز بوده است که آن‌ها در نهایت به تعهدات خود پایبند نماندند. رييس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی در پایان با تأکید بر اینکه حوزه موشکی و هسته ای جمهوری اسلامی ایران قابل مذاکره نیست، خاطرنشان کرد: ما از همان ابتدا که پای میز مذاکره با اعضای 1+5 نشستیم اعلام کردیم مذاکره موشکی نمی‌کنیم و اکنون نیز نه برجام جدید می نویسیم و نه به برجام دو، سه و چهار تن می‌دهیم و همین برجام نیز تنها چند هفته فرصت دارد تا سایر اعضای آن پایبندی خود را به اثبات برسانند.
حضور نماینده‌ها در مذاكرات
اما بعد از اعلام این خبر که ایران برای اعلام اینکه آیا در برجام خواهد یا خیر، از مجلس خبر می رسد که قرار است در تیم مذاکره کننده ایرانی نماینده پارلمان ایران نیز حضور داشته باشد. ماجرا به بعد نطق پیش از دستور رییس مجلس شورای اسلامی برمی‌گردد. علی لاریجانی در این نطق گفته بود مجلس شورای اسلامی مذاکرات هسته ای را رصد و در کنار تيم مذاکره کننده ایرانی خواهد بود. کاظم جلالی، رییس فراکسیون مستقلین ولایی مجلس و از نماینده های نزدیک به لاریجانی در خصوص اینکه پس از خروج آمریکا از برجام، اجماع جهانی علیه ایران وجود ندارد، اظهار داشت: شرایط فعلی نسبت به پیش از به نتیجه رسیدن برجام، معکوس شده است زیرا در گذشته آمریکایی‌ها تلاش کردند تا اجماع تصنعی را علیه ایران ایجاد کنند. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با اشاره به مذاکراتی که ایران با کشورهای اروپایی انجام می‌دهد، گفت: مجلس شورای اسلامی به صورت مستقیم وارد مذاکره مستقیم نمی‌شود، زیرا بر اساس اصل تفکیک قوا وظیفه مذاکره با وزارت خارجه است و منظور لاریجانی در نطق پیش از دستورشان این بود که مجلس شورای اسلامی نیز مذاکرات را باید رصد کنند تا نظرات، به تیم مذاکره کننده هسته‌ای و وزارت خارجه منتقل شود.
برجام ضد اقدامات آمریکا بود
رییس فراکسیون مستقلین ولایی مجلس با بیان اینکه پیش از برجام آمریکا تلاش کرد تا پرونده هسته ای ایران را به شورای امنیت ببرد و ذیل فصل هفتم قرار دهد، بیان کرد: برجام وسیله‌ای شد تا در آن مقطع زمانی، اقدامات آمریکایی‌ها برای ایجاد مشکل علیه ایران به نتیجه نرسد.وی با بیان اینکه پس از خروج آمریکا از برجام، شرایط معکوس شده است، افزود: آمریکایی‌ها از برجام خارج شدند و پس از آن مورد انتقاد شدید، عقلای عالم و مسئولان کشورها قرار گرفتند و حتی رفقای سنتی آمریکا، مانند انگلستان نیز نسبت به خروج آمریکا از برجام انتقاد می‌کنند.
هوشیار باشیم
جلالی در ادامه گفت که پس از خروج آمریکا از برجام، اگر سیاست خارجی هوشمندی را در پیش بگیریم، برای کشور فرصتی پیش آمده که می‌توانیم از آن استفاده کنیم.رییس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه حضور یا عدم حضور نمایندگان مجلس در مذاکرات هسته‌ای با اروپایی‌ها مهم نیست، بیان کرد: باید مطالبات ملی در مذاکرات هسته‌ای مطرح شود و موضوع مهم آن است که همه در این مذاکرات به مطالبات ملی توجه ویژه داشته باشیم.
زحمت مذاكرات و كميسيون امنيت
اما بعد ازصحبت های جلالی، یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از امکان حضور نماینده کمیسیون امنیت ملی مجلس در مذاکرات هسته‌ای بین ایران و اروپا خبر داد. مرتضی صفاری نطنزی، در خصوص نقش مجلس در مورد مذاکرات برجامی ایران و اروپا، اظهار داشت: بنابر تصمیمی که از سوی لاریجانی در نطق پیش ازدستور روز چهارشنبه اعلام شد، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس باید ارتباط مستقیمی را با دولت ایجاد کند تا برنامهای برای این موضوع طراحی شود. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اهمیت مذاکرات ایران و اروپا در خصوص ادامه حیات برجام، اظهار داشت: وزارت امور خارجه و دولت باید از ظرفیت مجلس در حوزه دیپلماسی پارلمانی استفاده کند تا ائتلاف علیه آمریکا تقویت شود. او البته با اعلام این موضوع که هنوز مشخص نیست مجلسی ها نیز در این مذاکرات حضور دارند یا خیر گفت: درآینده مشخص می‌شود که آیا کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در مذاکرات هسته‌ای بین ایران و اروپا نماینده‌ای خواهد داشت یا خیر؟ صفاری نطنزی با بیان اینکه ترامپ در خروج از ترامپ مرتکب حماقتی شد که می‌تواند آمریکا را به انزوا بکشاند، ادامه داد: بخشی از تحریم‌هایی که اکنون علیه ایران وجود دارند، در صورت همراهی اروپایی‌ها با ایران می‌توان برطرف کرد.
ماجرای برجام، تندروها و امنیت ملی
حضور مسئولان خانه ملت در تیم مذاکره کننده ایران می تواند به اقدامی مثبت در جهت همدلی دستگاه های کشور برای جلوگیری از انتقاد تندروها در درون مجلس باشد. شاهد بودیم هفته گذشته برخی نمایندگان مجلس با آتش زدن نمادین برجام پرچم آمریکا در اقدامی مشابه با مخالفان خارجی این توافق باعث به وجود آمدن چهره ای خشن و غیر عقلامنی از ایران و به خصوص مجلس ایران شدند. مخالفان خارجی می گویند که برجام به ایران امتیازات زیادی داده و مخالفان داخلی اما معتقدند برجام نیمه خالی اش بسیار بیشتر از نیمه پر لیوان است. به نظر می سد رایزنی مسئولان مجلس و دولتی ها برای حضور یک نماینده از مجلس شورای اسلامی در این مذاکرات اقدام بدی نباشد و می‌توان از این طریق به همدلی بیشتری بین قوا رسید. موضوعی که مدت‌هاست در میان دستگاه های مسئول کشور گم شده است و حال می‌تواند اتفاق بیفتد و علاوه بر موفقیت بین‌المللی، به فکر وحدت داخلی نیز بود.