تنها یادمان مصدق در آرامستان ابن بابویه، 38 سال است كه شکسته و روی زمین مانده است
قدر‌شناسي از نخبگان اين آب و خاك يكي از اصول اوليه توجه به ميراث فرهنگي و نخبگان كشور است
نصب يادمان دكتر مصدق در مركزي كه مرتبط با مسائل آن روزگار باشد، همانند مركز تاريخي يا پژوهشكده تاريخي مناسب است
صرف نامگذاري، نام كسي را ماندگار يا حذف نمي‌كند. به همين دليل سازوكار پيوند نسل امروز و آينده بسيار مهم است
به نحوي اقدام شود كه احساس نشود شوراي پنجم به‌دنبال فضاسازي است يا مطالبه‌اي را مي‌خواهد پيگيري كند كه حاكميت نسبت به آن حساس است
محمد مصدق، اولين دولت‌مردي در خاورميانه بود كه نفت را ملي كرد و دست استعمار را از اين نعمت خدادادي كشورش كوتاه كرد. او تاوان ملي كردن نفت را با سقوط دولتش داد. در روز 28 مرداد سال 1332 دولت مصدق در طرحي آمريكايي، انگليسي با كمك عمال وابسته به آن‌ها سقوط كرد و براي هميشه به‌عنوان يك روز سياه در تاريخ ايران زمين ثبت شد.
دكتر مصدق پس از كودتا در دادگاهي فرمايشي به سه سال حبس انفرادی محکوم شد كه پس از گذراندن سه سال تا پايان عمر خود به قلعه احمدآباد تبعید شد. دكتر مصدق سرانجام در ۱۴اسفند ۱۳۴۵ بر اثر بیماری سرطان در ۸۷ سالگی چشم از جهان فروبست.
وصيت عمل نشده
در وصيت‌نامه محمد مصدق آمده است كه:« وصیت می‌کنم که فقط فرزندان و خویشان نزدیکم از جنازه من تشییع کنند و مرا در محلی که شهدای ۳۰ تیر مدفونند، دفن كنيد».
اما به‌دليل خصومت و دشمني محمدرضا شاه با دكتر مصدق به اين وصيت او عمل نمي‌شود و پيكر مصدق به امانت در باغ احمدآباد به‌خاك سپرده مي‌شود تا شايد روزي زمان عمل به وصيت او فرا برسد. اما پس از گذشت 64 سال از كودتاي ننگين 28 مرداد، وزارت امور خارجه آمريكا براي نخستين‌بار كتاب اسناد مرتبط با کودتای ۲۸ مرداد را که به سرنگونی دولت محمد مصدق منجر شد، منتشر و به‌دخالت مستقيم در كودتاي 28 مرداد اعتراف كرد. همچنين در جنجالی‌ترین سند این مجموعه سازمان سیا به آیت‌ا... کاشانی و نیروهای مذهبی اتهام مخالفت با مصدق و طرفداری از موضع رژیم شاه را زده است.
انتشار اين اسناد، داغ كودتاي سياه 28 مرداد را دوباره تازه كرد و مظلوميت دكتر مصدق را بيش از پيش آشكار كرد. پس از انتشار اين اسناد، موج عظيمي در شبكه‌هاي اجتماعي به‌راه افتاد. موجي كه درپي آن مطالبه‌هاي مردمي را به‌دنبال داشت. مردم تهران نيز همانند ديگر مردم ايران زمين خواستار اداي احترام به بزرگ‌مرد ايران شده‌اند. تهراني‌ها مطالبه‌هايي همچون عمل به‌وصيت دكتر مصدق و خاكسپاري پيكر او در آرامستان ابن‌باويه در كنار شهداي سي‌تير، نامگذاري خياباني به‌نام دكتر مصدق و نصب تنديسي از او در يكي از مكان‌هاي عمومي شهر دارند.
نامي از مصدق در ايران نيست
مصدق الگوي آزادي‌خواهي ايران در سرزمين خود بسيار غريب است. هيچ كوچه يا خياباني به‌نام او نامگذاري نشده است. نكته قابل توجه اينجاست كه مصدق در بسياري از كشورهاي تحت استعمار محبوب بوده و لقب «زعیم‌الشرق» را به او داده‌اند. درحالي كه در ايران خياباني به‌نام مصدق وجود ندارد، گفته مي‌شود در قاهره خياباني به‌نام دكتر مصدق نامگذاري شده است.
پس از پيروزي انقلاب اسلامي، مدت زمان اندكي مصدق صاحب خياباني در تهران شد؛ خيابان پهلوي، بلندترين خيابان خاورميانه را به‌نام مصدق تغيير دادند. اما به‌دليل مخالفت برخي جريان‌ها با اين نامگذاري، خيابان مصدق به وليعصر(عج) تغيير يافت. درشوراي دوره اول نيز دوباره نامگذاري خياباني به‌نام دكتر مصدق پيشنهاد شد اما از آن زمان تاكنون هيچ‌يك از شوراهاي شهر تهران موفق به انجام اين كار نشده‌اند.
تنها يادمان مصدق بر زمين
تنها یادمان مصدق در ۲۹ تیر سال ۱۳۵۸ توسط حزب ملت ایران در کنار مزار شهدای سی‌تیر در ابن‌بابویه نصب شد اما پس از گذشت كمتر از يك هفته يادمان مصدق شكسته شد و 38 سال است که ساماني به آن دادن نشده است.
به‌تازگي باربد گلشيري از شهرداری منطقه20 درخواست كرده است تا اجازه بازسازي یادمان دکتر مصدق را با هزینه شخصي خود را بدهد.
براي باز كردن دوباره پرونده نامگذاري مكاني به‌نام دكتر محمد مصدق يا بازسازي يادمان او به سراغ چند عضو شوراي شهر تهران رفته‌ايم.
عمل به‌وصيت مصدق؛ وظيفه شرعي و قانوني
حسن خليلآبادي، عضو شوراي دور پنجم شهر تهران به«قانون» درباره پيشنهاد نامگذاري مكاني به‌نام دكتر مصدق مي‌گويد:«سنگي به‌عنوان بناي يادبود قرار بود در قبرستان سي‌تير براي دكتر مصدق ساخته شود اما به‌دليل بحث‌هايي كه پيش آمد، اين اتفاق رخ نداد».
خليلآبادي درباره عمل به‌وصيت دكتر مصدق براي دفن در آرامستان سي‌تير اظهار مي‌كند:« عمل به وصيت دكتر مصدق يك وظيفه شرعي و قانوني است. مسئولان يا خانواده ايشان بايد براي محل دفن‌شان به وصيت او عمل كنند.
دكتر محمد مصدق به‌عنوان نخست‌وزير ايران و يكي از چهره‌هاي ملي كشور است. وظيفه تمامي مردم ايران ارج نهادن به خدمات با ارزشي همچون بيرون راندن استعمار انگليس و ملي كردن نفت است».
خليلآبادي ادامه مي‌دهد: «قدر‌شناسي از نخبگان اين آب و خاك يكي از اصول اوليه توجه به ميراث فرهنگي و نخبگان كشور است.من به‌عنوان يك عضو شوراي دوره پنجم، اگر طرحي در شورا مبني بر نامگذاري مكان يا خياباني به‌نام دكتر مصدق مطرح شود، موافقم و هيچ‌گونه مخالفتي در اين‌باره ندارم. البته تصور نمي‌كنم كه مابقي اعضاي شوراي شهر نيز با چنين طرحي مخالف باشند.
پاسداشت چهره‌هاي ملي، مذهبي و نخبگان كشور باعث مي‌شود مردم با هويت ملي و اسلامي خويش بيشتر آشنا شوند».
اين عضو شوراي شهر درپاسخ به اين پرسش كه آيا در ارائه پيشنهاد نامگذاري مكاني در تهران، پيشقدم مي‌شود؟ بيان مي‌كند:« هيچ اشكالي ندارد و اگر بشود اين كار را انجام مي‌دهم».
يادمان دكتر مصدق در مراكز پرتردد
خليلآبادي درباره پيشنهاد باربد گلشيري براي بازسازي يادمان دكتر مصدق مي‌گويد:« اين اجازه را كه بايد مسئولان امر بدهند.اين مساله يك مطالبه مردمي است و يك حق حقوقي و قانوني است اما به‌نظر من اگر اين يادمان در مكان ديگري نصب شود، بهتر است. ميادين شهر يا پارك‌ها گزينه‌هاي مناسبي براي نصب يادمان دكتر مصدق است. چراكه آرامستان ابن‌بابويه تقريبا متروك شده و كمتر دفن در آنجا صورت مي‌گيرد. مردم شهرري نيز تمايلي به دفن در آنجا ندارند و بيشتر دوست دارند، آنجا به مركزي فرهنگي تبديل شود. پيشنهاد من براي نصب يادمان دكتر مصدق در يكي از مراكز بزرگ پايتخت، مثل پارك ملت، پارك ساعي، چهارراه وليعصر يا پارك دانشجو است».
نامگذاري مركز تاريخي به‌نام مصدق
الهام فخاري، عضو ديگر شوراي شهر تهران درباره پيشنهاد نامگذاري مكاني در تهران به‌نام دكتر مصدق به«قانون» مي‌گويد:« من موافق اجراي چنين طرحي در تهران هستم. البته به‌نظر من نصب يادمان دكتر مصدق در مركزي كه مرتبط با مسائل آن روزگار باشد همانند مركز تاريخي يا پژوهشكده تاريخي مناسب است. حتي مي‌توان آن‌ها را نيز به‌نام دكتر مصدق نامگذاري كرد».
فخاري يادآور مي‌شود:« براي انجام چنين طرحي بايد كار مشترك انجام شود. استدلال، مكان‌يابي، دلايل و روش‌هاي اين نامگذاري مي‌تواند براي نسل فعلي و آينده پيام‌هاي تاريخي ارزشمندي داشته باشد. صرف نامگذاري نام كسي را ماندگار يا حذف نمي‌كند. به همين دليل سازوكار پيوند نسل امروز و آينده بسيار مهم است».
مصدق به‌جاي خيابان‌ها در قلب‌هاست
ابراهيم اميني، عضو شوراي دوره پنجم نيز درباره نامگذاري مكاني به‌نام دكتر مصدق مي‌گويد:«هنوز در مورد اين قضيه همفكري نداشته‌ايم و دليل آن عدم شروع رسمي كار شوراهاي دوره جديد است. شخصيت تاثيرگذار دكتر مصدق در تاريخ سياسي ايران قابل كتمان نيست. به پاس خدمات ايشان بايد يادمان يا مكاني به‌نام دكتر مصدق در تهران وجود داشته باشد. اما برخي مسائل در كشور حاشيه‌هايي دارند كه بايد آن‌ها را نيز درنظر گرفت. به نحوي اقدام شود كه احساس نشود شوراي پنجم به‌دنبال فضاسازي است يا مطالبه‌اي را مي‌خواهد پيگيري كند كه حاكميت نسبت به آن حساس است. تمامي اين مسائل بايد در تصميم‌گيري‌ها لحاظ شود. مصدق همانند بسياري از چهره‌هاي تاثيرگذار ايران در قلب مردم جايگاه مشخصي دارد و به‌نظر من حتي اگر مكاني به‌نام آن وجود نداشته باشد نيز نام آن در تاريخ زنده است. براي انجام اين‌گونه اقدامات نبايد شتاب‌زده عمل كرد. قبل از اينكه حساسيت‌هايي در چنين مسائلي به‌وجود بيايد، بايد لابي‌هايي نيز با اركان قدرت انجام شود».
بايد بررسي كارشناسي شود
افشین حبیب‌زاده کلی، عضو ديگر شوراي شهر تهران به«قانون» درباره موضوع نامگذاري خياباني به‌نام مصدق مي‌گويد:« اين موضوع كارشناسي است و بايد بررسي شود. همچنين آمادگي بررسي آن در شورا وجود دارد. اما در ابتدا هر موضوعي بايد پيشنهاد شود تا بتوان آن را بررسي كرد».